Şâh Oldun İse Bir Kuru Toprak Değil Misin?

Şâh Oldun İse Bir Kuru Toprak Değil Misin? Şiiri

”Şâh oldun ise bir kuru toprak değil misin?
Bey oldun ise katre-i nâ-pâk değil misin?
Dünyâ evinde zevk u safâ hoşdur ammâ velî
Rûz-ı cezâda Fârisî mes’ûl değil misin?”

Şair : Sultan Genç Osman (Fârisî)

Şâh Oldun İse Bir Kuru Toprak Değil Misin? Şiirinin Türkçesi

‘’Şah oldun ise bir kuru toprak değil misin?
Zengin ve soylu oldun diye murdar bir damla değil misin?
Dünya evinde zevk ve sefa güzeldir
Ama Fârisî hesap gününden sorumlu değil misin?”

Şâh Oldun İse Bir Kuru Toprak Değil Misin? Şiirinin Şerhi

”Şâh oldun ise bir kuru toprak değil misin?
Bey oldun ise katre-i nâ-pâk değil misin?”
   
Birinci mısrada divan edebiyatındaki mahlasıyla Fârisî şah olsa dahi bir gün kuru toprak olacağı yani hayattan göçeceğinin bilincindedir. İkinci mısrada ise katre-i nâ-pâk yani murdar bir damla tamlamasını kullanmaktadır. Murdar; Kirli, pis anlamlarını taşımaktadır. Kişi beylik makamına geçmiş olsa dahi pis ve kirlenmiş bir damla olacaktır. Benzetme yapılmıştır.
Dünyâ evinde zevk u safâ hoşdur ammâ velî
Rûz-ı cezâda Fârisî mes’ûl değil misin?”
   Bu beyitin ilk mısrasında Dünya’da zevk, sefa, eğlencenin insana hoş gelip gönlünü eğlendireceğini belirtir ve bir sonraki mısrada devam eder ”Rûz-ı cezâda Fârisî mes’ûl değil misin?” Rûz-ı cezâ divan edebiyatında ve genel anlam olarak insanların diriltildiği ve hesâba çekilerek Dünya’da yapmış oldukları salih amellerin karşılıklarının verileceği gün; mahşer günü ve kıyâmet günü anlamlarına gelmektedir. Mesul olmak ise sorumlu olmak demektir. Dünya evindeki zevk ve sefanın hoş olduğunu kabul eder fakat sonraki hayatta yaptıklarından sorumlu olduğunun farkındadır ve bu farkındalığı aşılamak ister.